سیاست های پولی 

در هر کشوری بانک مرکزی آن کشور در راستای تنظیم میزان عرضه پول در اقتصاد و تنظیم ترکیب نقدینگی، اقدام به اعمال سیاست های پولی می کند. پس منظور از سیاست های پولی، مجموعه ای از اقدامات بانک های مرکزی کشورهاست که در راستای کنترل نقدینگی و تنظیم ترکیب نقدینگی(شامل پول و شبه پول) انجام می شود.

هدف از اعمال سیاست های پولی

بانک های مرکزی در تنظیم سیاست های پولی خود همواره دو عامل را در نظر می‎گیرند:

عامل اول تورم است. در مواقعی که در اقتصاد شاهد اوج گیری تورم و حرکت تورم به محدوده های بالاتر از هدف بانک های مرکزی هستیم، بانک های مرکزی در راستای کنترل تورم اقدام می کنند.

عامل دوم نیز نرخ بیکاری در اقتصاد و بطور کلی وضعیت بازار کار می باشد. در مواقعی که در اقتصاد شاهد افزایش در نرخ بیکاری هستیم، بانک های مرکزی مسئولیت مهمی در راستای بهبود بازار کار دارند و سعی می کنند با اتخاذ سیاست های پولی خود، نرخ بیکاری را در اقتصاد کاهش دهند.

به نوعی می ‎توان گفت بانک های مرکزی سعی دارند اقتصاد را از رکود و تورم در امان نگه دارند.

انواع سیاست های پولی

در حالت کلی دو مدل سیاست پولی داریم که با توجه به شرایط اقتصاد می توانند توسط بانک های مرکزی به کار گرفته شوند. البته باید توجه کنیم که بانک های مرکزی ابزارهای متنوعی در راستای اعمال سیاست های خود دارند.

نوع اول سیاست های پولی بانک های مرکزی سیاست پولی انبساطی است:

منظور از سیاست پولی انبساطی، افزایش عرضه پول در اقتصاد است. در این نوع از سیاست های پولی معمولاً بانک های مرکزی در راستای احیای اقتصاد، اقدام به افزایش تزریق پول در اقتصاد و کاهش در نرخ های بهره می کنند.

نوع بعدی سیاست های پولی بانک های مرکزی که در مقابله با تورم در اقتصاد صورت می گیرد سیاست پولی انقباضی است:

در این نوع از سیاست گذاری پولی، بانک مرکزی در راستای محو پول از اقتصاد وارد عمل می شود و با افزایش در نرخ های بهره سعی می کند تورم را کنترل کند.

سیاست های پولی بانک مرکزی آمریکا در کرونا (مثال هایی از سیاست های پولی)

یکی از مثال های مربوط به سیاست انقباضی بانک های مرکزی در سال های اخیر، افزایش تورم در اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۲۲ و بعد از آن کاهش تورم در اثر اعمال سیاست های پولی انقباضی توسط فدرال رزرو می باشد. بالاتر نیز توضیح دادیم که سیاست های پولی انقباضی در مقابله با نرخ تورم بالا در اقتصاد اعمال می شوند.

یک نمونه موفق از اعمال سیاست های پولی انبساطی در اقتصاد نیز بلافاصله بعد از شیوع ویروس کرونا اتفاق افتاد. در سال ۲۰۲۰ با شیوع ویروس کرونا اقتصاد جهانی درگیر رکود شد. بانک های مرکزی در راستای احیای اقتصاد اقدام به کاهش در نرخ های بهره و افزایش نقدینگی در اقتصاد کردند. نتیجه  این سیاست های پولی انبساطی کاهش در نرخ بیکاری اقتصاد آمریکا بود که پس از جهش ناگهانی آن شاهد روند کاهشی در نرخ بیکاری اقتصاد آمریکا بودیم.

ابزارهای مهم سیاست گذاری پولی

عملیات بازار باز یا OMO: بانک ‎های مرکزی با دخالت در عملیات بازار باز اقدام به کنترل نرخ های بهره کوتاه مدت می‎کنند. در این بازار بانک مرکزی با خرید و فروش اوراق دولتی اقدام به تزریق پول یا محو پول از اقتصاد می‎ کند.

نرخ بهره: بانک های مرکزی با تغییر در نرخ های بهره نرخ اجاره پول در اقتصاد را دست‎خوش تغییر می کنند و برای مقابله با رکودها و تورم های جدی در اقتصاد معمولا شاهد تغییر در نرخ های بهره توسط بانک های مرکزی هستیم.

نرخ ذخیره قانونی: بانک های تجاری پس از جذب سپرده ها مؤظف هستند بخشی از سپرده جذب شده را نزد بانک مرکزی تحت عنوان ذخیره قانونی یا سپرده قانونی نگه دارند. افزایش و کاهش نرخ ذخیره قانونی یکی از ابزارهای سیاست گذاری پولی است که کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

جمع بندی

شاید بتوان گفت مهم ترین نقش در تعیین روند جفت ارزها در بازار فارکس را  سیاست گذاری های پولی بانک های مرکزی ایفا می‎کند و شناخت درست این سیاست ها و عوامل موثر بر آن برای فعالیت در بازار فارکس حیاتی می باشد.